Terapia ręki
Ręka, jako wyspecjalizowany narząd, odpowiedzialna jest w naszym ciele za wiele funkcji. Jej doskonałość polega na tym, że służy nam jako silne narzędzie do popychania, podnoszenia ciężarów, siłowania się, a jednocześnie potrafi wykonywać bardzo precyzyjne skomplikowane ruchy takie jak szycie czy pisanie. Ta szeroka specjalizacja kończyn sprawia, że to w głównej mierze ich sprawność decyduje o poziomie funkcjonowania każdego człowieka. Rozwój kory mózgowej i skomplikowany mechanizm nerwowy, czyni nasze ręce i dłonie czymś niezwykle wyjątkowym i fascynującym. Dzięki niemu jesteśmy w stanie zapoczątkować ruch, kontrolować jego trwanie oraz płynnie go zakończyć.
Niewiele osób wie, jak ważna jest sprawność rąk w rozwoju mowy. Stymulacja dłoni pobudza bezpośrednio ośrodek w mózgu odpowiedzialny za dłonie, a pośrednio ośrodek ruchowy mowy. Wynika z tego, że warto pracować nad czuciem i sprawnością rąk w sytuacji kiedy występują problemy z mową u dzieci.
Terapia Ręki ma na celu usprawnianie tzw. małej motoryki, czyli precyzyjnych ruchów dłoni i palców, jak również dostarczania wrażeń dotykowych i poznawania dzięki nim różnych kształtów, struktur materiałów oraz nabywanie umiejętności ich rozróżniania.
Ale przede wszystkim służy do osiągnięcia samodzielności w podstawowych czynnościach życia codziennego. Ćwiczenia rozpoczynamy od obręczy barkowej, po to, by dzieci poprawnie siedziały przy stolikach - bowiem terapia ręki to nie tylko ćwiczenia motoryki małej i mozolne pisanie szlaczków. Terapia ręki to proces, którego jednym z ostatnich elementów będzie praca przy stoliku z ołówkiem w ręku.
Ćwiczenia terapii ręki w przedszkolu.
1. Ćwiczenia wstępne: wzmocnienie obręczy barkowej, poprawa stabilizacji, czucia głębokiego
- czołganie się,
- chód kraba,
- chód na czworakach- powoli- zwracamy uwagę na naprzemienność ruchów rąk i nóg,
- tragarz- przenoszenie przedmiotów na czworakach- przedmiot na plecach nie może spaść na podłogę,
- taczka w parach,
- obroty rąk - duże ruchy przechodzące w coraz mniejsze- dzieci mają w rękach kolorowe tasiemki. Początkowo ruchy oburącz, następnie ruchy naprzemienne,
- ruchy rąk na boki i do przodu z tasiemkami - ręce wyprostowane - zwracamy uwagę na pracę barków. Początkowo ruchy oburącz, następnie ruchy naprzemienne,
- przybijanie piątek w parach - dzieci leżą na brzuchu,
- tworzenie „mostu”, „stoliczków” - dzieci stoją w pozycji kraba - ręce wyprostowane, nogi ugięte, brzuchy płasko uniesione do sufitu tworzą stoliczki na których można coś położyć mosty - pod którymi przechodzą inne dzieci.
2. Ćwiczenia koordynacji wzrokowo- ruchowej- potrzebnej do przepisywania z tablicy
- zabawy ze spinaczami do bielizny- przepinanie spinaczy na polecenie nauczyciela- przypnij czerwony spinacz do prawej nogawki. Odpinanie spinaczy przypiętych do ubrań dzieci i wrzucanie ich do pudełek znajdujących się za nimi,
- chodzenie po równoważniach,
- chodzenia stopa za stopą - do przodu, do tyłu,
- wskakiwanie do kół przodem, bokiem, tyłem,
- kozłowanie piłki,
- odbijanie piłki od ściany i łapanie jej.
3. Ćwiczenia przedramion, nadgarstków
- ćwiczenia z wykorzystaniem kolorowych tasiemek lub pasków bibuły- kreślenie dużych i małych kółek - nad głową, przed sobą,
- nakręcanie bączków,
- przesypywanie ryżu, kaszy z miski do miski, wybranie z ziarenek kolorowych piłeczek, guzików, kamyczków z użyciem łyżki,
- zamalowywanie dużej powierzchni - nauczyciel rozwiesza na ścianach arkusze szarego papieru, zadaniem dzieci jest zamalowanie dużej powierzchni, której granice wcześniej zaznaczył nauczyciel, dzieci malują dużymi pędzlami lub wałeczkami malarskimi. Istotne, by ruchu były duże, wykonywane od góry do dołu i od lewej do prawej.
- odkręcanie słoików, otwieranie pojemników,
- zabawy z pianką do golenia- dzieci na folii rozłożonej przed nimi rozmazują piankę do golenia, naśladują ruchy nauczyciela na przykład rysują falę, koła, sprężynki całą dłonią- raz prawą, raz lewą ręka.
4. Ćwiczenia ruchów precyzyjnych – przydatne do trzymania narzędzia pisarskiego
- wyciąganie z ziarenek guzików, kamyczków za pomocą palców,
- wydzieranie pasków papieru,
- zwijanie pasków papieru w kulki, które można wykorzystać do prac plastycznych
- zabawy w piasku kinetycznym,
- malowanie farbami za pomocą palców,
- nakręcanie małych bączków,
- zabawy z piance do golenia lub piasku- rysowanie wzorów, które prezentuje nauczyciel,
- wyciągnie, przenoszenie elementów za pomocą różnych szczypców, pęsetek
- rozcieranie plasteliny, inne zabawy z plasteliną, modeliną.